ปิรามิดประชากร (Population Pyramid หรือ PP) เป็นข้อมูลที่มีประสิทธิภาพสูงอย่างหนึ่งในการพยากรณ์และวางแผนเศรษฐกิจและสังคมของชาติ
ประเทศที่ปัจจุบันมี PP เป็นลักษณะเจดีย์ฐานกว้างและปลายค่อย ๆ แหลมลู่ หมายถึง ปัจจุบันมีประชากรวัยเด็กในสัดส่วนสูง เท่ากับว่าว่าในอนาคตจะมีประชากรเข้าสู่การทำงานมากขึ้น (จำนวนแรงงานมาก = ผลิตภาพมาก คนอายุน้อย = ค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพและสวัสดิการสังคมน้อย)
ส่วนประเทศที่มี PP เป็นลักษณะเจดีย์ฐานแคบและสูง หมายถึง ปัจจุบันมีประชากรวัยทำงานในสัดส่วนสูง ซึ่งเท่ากับว่าในอนาคตจะมีประชากรวัยอาวุโสมากขึ้น
เราลองมาดูกันว่า ประเทศไทยและประเทศเพื่อนบ้านบางประเทศมี PP เป็นอย่างไรบ้างในช่วง 20 ปีที่แล้ว ปีนี้และคาดการณ์อีก 20 ปีข้างหน้า ซึ่งคือคือปี 1995 2015 และ 2035 (ที่ตัวเลขต้องลงแบบนี้เพราะสถิติเขาเป็นมาเป็นปีคริสต์ศักราชที่ลงท้ายด้วยเลข 0 และ 5 เท่านั้น)
1. ไทย: จะเห็นว่าสัดส่วนประชากรอาวุโสมีปริมาณมากขึ้นเรื่อย ๆ พร้อมกับประชากรวัยเด็กจะมีสัดส่วนลดลง ซึ่งเป็นผลให้จำนวนประชากรโดยรวมมีแนวโน้มลดลงเนื่องจาก การเกิด – การตาย มีค่าติดลบ
2. กัมพูชา: ประชากรวัยเด็กและหนุ่มสาวยังคงมีสัดส่วนสูง จำนวนประชากรมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น เนื่องจากสัดส่วนผู้สูงอายุยังมีน้อย การเกิด – การตาย มีค่าเป็นบวก
3. เวียดนาม: ยุค 19 ปีก่อนมีลักษณะคล้ายกัมพูชา คือประชากรวัยเด็กและหนุ่มสาวมีสัดส่วนสูงมาก แต่พอเข้าสู่ยุคปัจจุบันและคาดการณ์ต่อไปในอนาคต มีลักษณะคล้ายไทยมากขึ้น คือประชากรวัยทำงานและวัยสูงอายุมีสัดส่วนเพิ่มขึ้นพร้อม ๆ กับประชากรวัยเด็กและหนุ่มสาวมีสัดส่วนลดลง ทำให้จำนวนประชากรในอนาคตมีแนวโน้มลดลง
4. มาเลเซีย: คาดการณ์ว่าจะยังมีประชากรวัยเด็กและหนุ่มสาวเป็นสัดส่วนสูงสม่ำเสมอได้ต่อไป แนวโน้มจำนวนประชากรในระยะยาวจะมีลดลงแต่ไม่รวดเร็วเหมือนเวียดนามและไทย
5. สิงคโปร์: ลักษณะคล้ายไทย คือประชากรวัยทำงานและวัยสูงอายุมีมากขึ้น ทำให้แนวโน้มจำนวนประชากรในอนาคตลดลง
6. เมียนมาร์: สัดส่วนของประชากรวัยทำงานและวัยอาวุโสมีมากขึ้นเรื่อย ๆ ทำให้จำนวนประชากรในอนาคตมีแนวโน้มลดลง
7. ลาว: มาจากยุคที่มีเด็กอ่อนและเด็กโตเต็มบ้านเมือง มาเป็นยุคที่มีคนหนุ่มสาวและคนทำงานเต็มบ้านเมือง
จากข้อมูลนี้พอสรุปได้ว่า
- กลุ่มประเทศที่ปัจจุบันมีประชากรวัยเด็กเป็นสัดส่วนเยอะ ซึ่งจะให้ทำอนาคตมีกำลังแรงงานมาก ได้แก่ กัมพูชา เมียนมาร์ และลาว
- ส่วนประเทศที่วันนี้มีประชากรวัยทำงานเป็นสัดส่วนสูงมาก ซึ่งอนาคตจะมีผู้อาวุโสมาก ได้แก่ ไทย และ สิงคโปร์
- ส่วนมาเลเซีย และเวียดนาม ยังอยู่ในช่วงกลาง ๆ ระหว่าง 2 กลุ่มแรก
ใครเห็นข้อมูลนี้แล้ว อยากได้ข้อมูลเพิ่มเติมไปคิดต่อ ก็เข้าไปดูได้ที่ populationpyramid.net ซึ่งเป็นแหล่งข้อมูลทั้งหมดของบทความนี้